Olej do sprężarki – co trzeba wiedzieć
Olej w układzie klimatyzacji służy przede wszystkim do smarowania ruchomych części, czyli kompresora i iglicy zaworu rozprężnego, jak również do odprowadzania ciepła ze sprężarki. Warstwa oleju chroni także gumowe uszczelki w przewodach i na złączkach, zmniejszając wycieki czynnika.
W celu zapewnienia prawidłowego obiegu oleju i czynnika chłodniczego, olej do sprężarek musi być odporny na zmiany ciśnienia i temperatury w różnych warunkach pracy. Sprężarki należy napełniać wyłącznie olejem do układu chłodniczego zatwierdzonym przez producenta samochodu lub kompresora. Stosowanie niewłaściwych olejów, takich jak oleje uniwersalne lub mieszane, nieuchronnie prowadzi do uszkodzenia sprężarki.
Oleje uniwersalne, często preferowane przez warsztaty, są olejami PAO lub olejami mineralnymi o innej lepkości niż syntetyczne oleje PAG. Różnica pomiędzy tymi dwoma rodzajami olejów sprawia, że nie mieszają się one ze sobą ani z czynnikami chłodniczymi R134a oraz R1234yf, co prowadzi do złego smarowania, uszkodzenia uszczelek i zwiększonego zużycia sprężarki. Do kompresorów DENSO rekomendowane jest stosowanie następujących olejów:
TYP TŁOKOWY | TYP ROTACYJNY | ||||
Typ | 10PA/10S | SBU/SE/SL | SC | TV | ES |
Pojemność skokowa | Stała | Zmienna | Stała | Stała | Zmienna |
R134a | Olej ND 8 | Olej ND 8 | Olej ND 8 | Olej ND 9 | Olej ND 11 |
R1234yf | Olej ND 12 | Olej ND 12 | nie dotyczy | nie dotyczy | Olej ND 11 |
Substytut oleju ND 8 to PAG 46
Substytut oleju ND 9 to PAG 100
Olej ND 11 – olej elektro-izolacyjny do sprężarek elektrycznych
Olej ND 12 – olej do czynnika HFO1234yf
Oleje DENSO nie są higroskopijne i nie nasycają się wilgocią (o wiele wolniejsze nasycenie wilgocią filtro-osuszacza).
Czym grozi użycie nieodpowiedniego oleju?
Zmiana parametru oleju kompresorowego poprzez wymieszanie go z innym olejem prowadzi do uszkodzenia sprężarki.
Jeżeli rozrzedzimy olej (olej niższej lepkości, zbyt duża ilość barwnika UV lub barwnik niezgodny ze specyfikacją SAE, inne dodatki), warstwa nośna środka smarnego zmniejszy się, a tłok zacznie ocierać się o gładź cylindra. Za gęsty olej nie jest w stanie „przecisnąć” się pomiędzy cylindrem i tłokiem, powodując zwiększone opory tarcia, wzrost temperatury kompresora i jego zacieranie.
Wymieszanie różnych typów olejów może prowadzić do wytworzenia parafiny, która blokuje kompresor i przepływ czynnika chłodniczego wraz z olejem, prowadząc do zatarcia kompresora.
Należy pamiętać, że nie tylko jakość, ale i ilość oleju w układzie klimatyzacji ma ogromne znaczenie. Za mała ilość oleju oznacza niewystarczające smarowanie kompresora, wzrost temperatury sprężarki i zwęglanie oleju na stronie ssania kompresora. Zwęglanie oleju na płycie zaworowej powoduje jej nieszczelność i brak odseparowania strony ciśnienia wysokiego od niskiego. Zbyt duża ilość oleju w układzie przekłada się na dużą jego ilość pod tłokiem i wzrost obciążenia na układzie tłokowo-korbowym, co prowadzi do blokowania łożyska oporowego w korpusie czołowym i twardej współpracy tłok – wychylna płyta ślizgowa.
Regularne serwisowanie
Elementy układu klimatyzacji, ciśnienie oraz temperaturę wydmuchu zawsze sprawdzamy przy prawidłowo napełnionym układzie w ilość czynnika chłodniczego i oleju. Układ sprawdzamy pod względem temperatury wydmuchu z kratki wentylacyjnej, ciśnienia przed i za kompresorem. Do czynności diagnostycznych należy również sprawdzenie temperatury przewodów przed kompresorem i za skraplaczem. Strona wysokiego ciśnienia powinna być gorąca i sucha, a strona niskiego ciśnienia – chłodna. Należy sprawdzić czystość skraplacza i chłodnicy oraz poprawność pracy wentylatora. Pojawienie się wilgoci lub szronu na stronie ciśnienia wysokiego świadczy o zwężeniu przepływu czynnika chłodniczego. Zużycie filtro-osuszacza możemy diagnozować poprzez pomiar temperatury przewodów przed i za nim. Różnica temperatury przed i za osuszaczem o więcej niż 3oC świadczy o jego napełnieniu wilgocią. Pojawienie się zlodowacenia na stronie wysokiego ciśnienia jest spowodowane całkowitą blokadą przepływu czynnika chłodniczego. Brak przepływu czynnika to również brak przepływu oleju i w konsekwencji zatarcie kompresora. Należy sprawdzić naprężenie i stan paska napędzającego sprężarkę oraz sprawdzić układ na okoliczność nietypowych hałasów z kompresora, zaworu rozprężnego, wentylatorów, dmuchawy oraz przewodów klimatyzacji.